Нэг ой

Нэг ой хүрсэн хойноо бид орчин тойронтойгоо идэвхитэй харилцан үйлчлэлцэнэ. Бид эхээсээ илүү хамааралгүй болж эхэлнэ. Мөлхөж сурсан учир эргэн тойрноо өөрсдөө явж сонирхдог болно. Бидний яс илүү бат бэх болсноор мөлхөж болж байгаа юм. Ингэх ч учиртай. Мөн бид нэлээн хүнд болж эхэлж буй. Төрөх үед бидний араг яс ихэвчлэн мөгөөрс л байдаг. Бидний чихтэй адил мөгөөрснөөс тогтоно. Мөгөөрс уян хатан учир бид умайгаар гулган гарах боломжийг олгодог.

Нярай үе (1 сараас 1 ой хүртэл)

6 долоо хоногтой хүүхдийн хувьд супермаркет руу очоод ирэх энгийн аялал хүртэл мэдрэхүйн хэт их ачаалал үүсгэнэ. Дэндүү чимээтэй, хурц өнгөтэй, хурц үнэртэй. Хамар дотор нэлээн дээхэнтэй тодорхой үнэрлэхүйн мэдрэлийн эсүүд бидний амьсгалах агаарыг задлан шинжилдэг. Эдгээр эсүүд нь агаараас химийн нэгдлүүдийг таньж, тархи руу цахилгаан дохио өгнө. Бидний тархи эдгээр дохиог үнэр болгон хүлээн авна. Үнэрлэхүйн мэдрэмж маань маш мэдрэг. Бид үнэрийг тун амархан таньдаг болж эхийгээ үнэрээр нь л шууд мэддэг болно.

Нярай үе

Хүүхдийн хувьд амьдралынх нь эхний хэдэн сар гэдэг бол гадаад орчноо харилцан мэдэрч, сонирхож танилцаж сурах тэрхүү цаг юм. Нярай үедээ хүүхэд хамгийн хурдан өсөх учиртай. Жижиг, төгс бүрэлдэн тогтсон эрхтнүүд, тус бүрдээ тэрбум тэрбум төгс үйл ажиллагаатай эсээс бүрдэх нярай хүүхэд байгалий төгс бүтээл юм.

Хорвоотой золгох мөчид

Өндгөн эсэд үр тогтсоноос хойш хүүхэд бүрэлдэтлээ 40 долоо хоног зарцуулдаг аж. Ганц эс хүүхэд болон мэндлэх нь нарийн цогц бүтээмжийн гайхамшиг гэлтэй. Хорвоод мэндлэх гэдэг ямар байдгийг төсөөлөх нь боломжгүй хэрэг. Гэсэн хирнээ бид бүгд л энэ замыг туулсан байдаг. Гэнэтийн энэ үйл явдлын үед их л өвддөг болов уу.

Хүнийг цогцлоон бүтээхүй

Бид гайхалтай аялалд гарах гэж байна. Дотоод ертөнц рүүгээ хийх аялал. Өөрсдийн биеийн дотоод руу. Учир нь эндээс буюу хүн бүрийн  дотор бидний ирээдүй бий. Өдийг хүртэл бид энэхүү бичил ертөнцөөр аялж, бүгдийг ийм тод харж байсан удаагүй. Эсийн зүрх бол ДНХ юм – энэ молекул дэлхий дээрх бүх амьд биетийг бүтээн босгодог. Харин одоо, Түүхэндээ анх удаа, бид ДНХ-г уншаад зогсохгүй, өөрчилж чадах болжээ. Энд л ирээдүй бий.

Сэрээ булчирхай

Сэрээ булчирхай нь дархлааны төвийн эрхтэн. Мөн цус төлжүүлэх эрхтэн. Өвчүүний их бие бүдэрхийн ард цээжний хөндийд оршино.

Амьдралын үүслийн тухай онол, таамаглал (эртний үеэс 19-р зууныг хүртэл)

Амьдрал манай дэлхий дээр өөрөө үүссэн гэж үздэг. Хүн эрт дээр үеэс амьд юмс юунаас үүссэн юм бэ? гэсэн асуултыг тавьж хариулахыг эрмэлзсээр иржээ. Эртний болон дундад зууны үед амьдас судлалын мэдлэгийн түвшин маш доогуур байлаа. Тэр үед амьд бие амьгүй юмнаас аяндаа үүсэн бий болдог гэсэн үзэл түгээмэл байв.

Дэлүү

Дэлүү нь гадуураа холбогч эдэн гэр ( капсул) болон хэвэлмэйн хальсаар хучаастай байдаг. Капсулаас эрхтэний цуллаг руу таславчууд түрэн орох ба түүний гүн таславчууд нь хоорондоо холбогдон анастомоз үүсгэж эрхтний 5-7%ийг эзлэж тулгуур болон агшилтын аппаратыг бүрдүүлдэг.

Ургамлын сенесценц

Ургамлын сенесценц (доройтол, хөгшрөл) нь ургамлын ямар нэг эрхтэн (навч) болоод бүтэн биеийн гандаж, шарлаж задралд орох процесс юм.

Cенесценцийг эхлүүлдэг буюу түүний прогрессийг өдөөдөг тусгай генүүд бий. Сенесценцийн генүүдийн анги болгон биологийн болон практикийн хувьд өөр өөрийн гэсэн чухал ач холбогдолтой юм.